Tại Canada các loại hình giáo dục rất đa dạng nhưng để tìm được 1 ngôi trường phù hợp với mình, sinh viên phải thực sự hiểu về hệ thống giáo dục tại đây để đưa ra lựa chọn đúng đắn. Hiểu được hệ thống sẽ giúp thu hẹp lựa chọn và phát triển kế hoạch giáo dục của mình. Trong bài đăng này, Global Study Guide sẽ cùng bạn tìm hiểu kỹ hơn về hệ thống giáo dục Canada và những điểm độc đáo của nó.

Hệ thống giáo dục Canada

I/ Tổng quan 

Giáo dục là một trong những ưu tiên cao nhất của chính phủ Canada. Chính vì vậy, nền giáo dục đất nước lá phong luôn nhận được sự chú trọng đầu tư từ chính quyền và nằm trong bảng xếp hạng hàng đầu trên toàn thế giới. Một trong những đặc điểm độc đáo của hệ thống giáo dục Canada là tập trung vào học tập trải nghiệm. Cách tiếp cận này nhấn mạnh vào học tập thực hành cho phép học viên áp dụng kiến thức lý thuyết vào các tình huống thực tế. Bên cạnh đó, Canada còn được biết đến là một xã hội đa văn hóa, và điều này được phản ánh trong hệ thống giáo dục của nó. Các trường học luôn cố gắng tạo ra một môi trường thân thiện với mọi sinh viên bất kể chủng tộc, đất nước, màu da.

Nhìn chung, nền giáo dục Canada chú trọng đến chất lượng, tính toàn diện và học tập trải nghiệm. Nó cung cấp cho sinh viên nhiều lựa chọn, cơ hội để theo đuổi kiến thức và mục tiêu nghề nghiệp. Nhiều trường đại học và cao đẳng đất nước lá phong được xếp hạng hàng đầu thế giới; cùng với đó là nền giáo dục Canada nằm trong top 3 “2018 Best Countries for Education” theo U.S. New & World Report, khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn cho sinh viên quốc tế.

II/ Hệ thống giáo dục Canada

Canada không có bộ phận liên bang hoặc hệ thống giáo dục quốc gia nên mỗi tỉnh và vùng lãnh thổ sẽ có các chính sách đào tạo khác nhau. Những điểm khác biệt này phần nào phản ánh văn hóa, cũng như mức độ quan tâm của chính quyền nơi đó. Mặc dù vậy nhưng hệ thống giáo dục các tỉnh đều có nét tương đồng nhau.

Canada có 4 bậc học chính:

• Tiền tiểu học
• Tiểu học
• Trung học
• Sau trung học

1. Giáo dục tiểu học - trung học 

Tại Canada, chương trình giáo dục bắt buộc dành cho trẻ vị thành niên từ 5,6 tuổi cho đến 16 hoặc 18 tuổi, tùy vào chính sách từng bang. 

Dưới đây là độ tuổi giáo dục bắt buộc của mỗi tỉnh:

Tuy chương trình giảng dạy mỗi tỉnh bang khác nhau, nhưng thường sẽ có các môn học chính như nghệ thuật, ngôn ngữ, toán học, khoa học, nghiên cứu xã hội và giáo dục thể chất. Ngoài ra, học sinh có thể học bằng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp tại một số nơi. Thời gian bắt đầu năm học mới thường vào cuối tháng 8 và kết thúc vào khoảng cuối tháng 6.

1.1 Mẫu giáo

Mẫu giáo là giai đoạn giáo dục đầu tiên ở Canada dành cho trẻ em từ bốn đến năm tuổi trước khi bắt đầu học tiểu học. Trong chương trình giảng dạy tại Canada, mẫu giáo được coi là một phần của hệ thống giáo dục và có giáo trình riêng. Mặc dù các chương trình này chỉ bắt buộc ở một số tỉnh như New Brunswick và Nova Scotia,..., nhưng 97% trẻ em Canada đều được đi học mẫu giáo.

Nhằm tạo điều kiện cho trẻ em được tiếp xúc sớm với giáo dục nên ở hầu hết các khu vực như Ontario, Manitoba, Saskatchewan và Alberta, năm đầu tiên của trường mầm non công lập được chính quyền bang tài trợ miễn phí. Một số nơi lại có những chính sách khác dành những suất học này, chẳng hạn như các lớp mẫu giáo miễn phí ở Quebec sẽ dành cho những người thuộc các gia đình có thu nhập thấp hoặc trẻ em khuyết tật.

Chương trình mẫu giáo được thiết kế đặc biệt để chuẩn bị cho trẻ bước tiếp theo tiểu học. Tại bậc học này, trẻ em sẽ được học bảng chữ cái, các kỹ năng cơ bản như đếm, đọc, âm nhạc, nghệ thuật và cách chơi với người khác.

1.2 Tiểu học

Giáo dục tiểu học ở Canada là bắt buộc đối với trẻ từ lớp 1 (6 hoặc 7 tuổi) đến lớp 6 (11 đến 12 tuổi). Giáo dục tiểu học ở Canada có những điểm đáng chú ý sau đây:

• Học sinh sẽ được học đa dạng các môn học như  đọc, toán, tiếng Anh (tiếng Pháp ở Quebec), lịch sử, khoa học, âm nhạc, nghiên cứu xã hội, giáo dục thể chất và nghệ thuật, giúp phát triển toàn diện cho trẻ.
• Ở Quebec, tiếng Pháp sẽ là ngôn ngữ chính được sử dụng trong giảng dạy. Tuy nhiên, ở các tỉnh khác, tiếng Anh sẽ là ngôn ngữ chính.
• Ngoài giáo viên chính, học sinh còn được hỗ trợ bởi các giáo viên phụ trách các môn học khác như giáo dục thể chất, âm nhạc hoặc nghệ thuật.
• Giáo dục tiểu học ở Canada cũng chú trọng vào việc giúp học sinh phát triển kỹ năng xã hội và tư duy sáng tạo thông qua các hoạt động ngoại khóa và thực hành trong lớp học.

1.3.Trung học

Giáo dục trung học ở Canada có hai cấp: trung học cơ sở và trung học phổ thông. 

a)Trung học cơ sở 

Trung học cơ sở là giai đoạn giáo dục kéo dài hai năm bao gồm lớp 7 và lớp 8. Trong hai năm này,  học sinh sẽ có cơ hội làm quen và thích nghi dần với cách dạy mới. Thay vì 1 giáo viên cho tất cả các môn thì trung học sẽ có giáo viên bộ môn riêng. Bên cạnh đó, các môn tuy sẽ giống bậc tiểu học nhưng sẽ cần học sinh phát triển tư duy nhiều hơn. Một số  môn học khác cũng được thêm vào chương trình giảng dạy ở trường trung học cơ sở, thậm chí Quebec còn cho phép giảng dạy tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Anh. 

b)Trung học phổ thông: 

Trung học phổ thông là giai đoạn kéo dài 4 năm bắt đầu lớp 8 cho đến lớp 11 hoặc 12 (16-18 tuổi, tùy theo tỉnh). Tuy đa phần chương trình trung học phổ thông ở các tỉnh sẽ kết thúc vào năm lớp 12, nhưng vẫn có một vài trường hợp ngoại lệ. Như ở Quebec; giáo dục trung học kết thúc ở lớp 11 và sau đó học sinh có thể tham gia chương trình dự bị đại học hai năm được gọi là Cegep; hay tại Tỉnh Ontario, học sinh sẽ có thêm 1 năm học thường được gọi là lớp 12+. Bên cạnh đó, học sinh còn có thể lựa chọn học các chương trình đào tạo nghề ở cấp trung học được tổ chức tại 1 số tỉnh. Tùy vào nơi đào tạo mà các cơ sở dạy nghề sẽ tích hợp với trường học hoặc trở thành một trung tâm riêng biệt. Chương trình giảng dạy tại các trường trung học phổ thông của Canada được thiết kế, chuẩn bị cho học sinh những kỹ năng lẫn kiến thức để các em có thể bước tiếp trên con đường học vấn, sự nghiệp của mình .  Để học sinh có kết quả cạnh tranh hơn khi vào đại học, một số trường trung học ở Canada cung cấp Chương trình Tú tài Quốc tế (IB) và Chương trình Xếp lớp Nâng cao (AP). Khi hoàn thành các chương trình này, học sinh có thể dùng số tín chỉ tích lũy để rút ngắn thời gian học tập tại đại học. 

2. Giáo dục sau trung học  

Giáo dục sau trung học ở Canada bao gồm trường đại học, cao đẳng và trường dạy nghề. Hiện nay Canada có 223 trường đại học công lập và tư thục, 213 trường cao đẳng và học viện công lập.

Tương tự như ở hệ thống giáo dục Mỹ, các bậc sau trung học bắt đầu với bằng cử nhân, sau đó là thạc sĩ và cuối cùng là tiến sĩ. Mặc dù giống nhau ở hệ thống nhưng điểm khác biệt là Canada không có cơ quan kiểm định chung để giám sát trường đại học mà thay vào đó các hoạt động của tổ chức sẽ phải thông qua bộ Giáo dục của từng tỉnh. Bên cạnh nền giáo dục chất lượng, chính phủ Canada còn cung cấp nhiều học bổng và  hỗ trợ tài chính thông qua các khoản vay, trợ cấp nghiên cứu cho sinh viên. Canada có nhiều chương trình đại học được quốc tế công nhận ở cả khu vực thành thị và nông thôn. Bằng cấp từ các trường đại học Canada được công nhận trên toàn thế giới. 

Một năm học tại đại học sẽ bắt đầu từ tháng 9 và kết thúc vào 4 hoặc tháng 5. Tại hầu hết các trường đại học/cao đẳng, năm học được chia thành 2 học kỳ chính và một học kỳ hè tùy chọn:

• Kỳ 1: Tháng 9 đến tháng 12
• Kỳ 2: Tháng 1 đến tháng 4
• Kỳ học hè tùy chọn: Tháng 5 đến tháng 8

2.1 Đại học

Có hơn 10.000 chương trình đại học và sau đại học được cung cấp tại Canada. Chúng được chia thành 3 cấp độ:

Đặc biệt, đối với các ngành nghề được quy định như y học, luật, giáo dục và công tác xã hội, học viên phải tham gia thực tập và thi để có được giấy phép hành nghề.

Theo CMECT học phí trung bình các chương trình đại học Canada năm 2020-21 là $6,580, còn với  sinh viên quốc tế trung bình khoảng $32,000/năm. 

2.2 Cao đẳng

Có hàng ngàn trường cao đẳng và học viện công lập và tư thục ở Canada. Các cơ sở giáo dục này có rất nhiều loại hình hoạt động bao gồm cao đẳng công lập, học viện chuyên ngành, cao đẳng cộng đồng, học viện công nghệ, cao đẳng nghệ thuật và công nghệ ứng dụng, hoặc cégeps, cao đẳng nghề nghiệp.
Các trường cao đẳng và học viện cung cấp nhiều chương trình học chuyên môn như kinh doanh, y tế, nghệ thuật ứng dụng, công nghệ và dịch vụ xã hội. Một số trường chuyên biệt còn cung cấp đào tạo  một lĩnh vực duy nhất như ngư nghiệp, nghệ thuật, công nghệ y tế và nông nghiệp. 

Trong khi các chương trình cử nhân tại đây kéo dài 2,3 năm, thì chương trình lấy chứng chỉ thường chỉ một năm. Bên cạnh đó, khi học tập tại đây, cơ hội nghề nghiệp của sinh viên cực kỳ rộng mở vì các trường cao đẳng hợp tác rất chặt chẽ với doanh nghiệp, công nghiệp, lao động địa phương.

2.3 Trường dạy nghề 

Có hơn 200 ngành nghề đã đăng ký tại Canada, mỗi ngành nghề đều có các tiêu chuẩn và yêu cầu đào tạo do các tỉnh đưa ra. Thậm chí đối với một số ngành nghề chuyên biệt, việc đào tạo học nghề và cấp chứng chỉ là bắt buộc. Chính vì vậy nhu cầu học nghề là rất lớn và khắt khe. Ngoài các trường cao đẳng nghề, học viên còn có thể tìm đến các trường dạy nghề để nâng cao kiến thức chuyên môn.

Chương trình học nghề ở Canada đào tạo cho sinh viên các kỹ năng cần thiết cho một ngành nhất định. Tùy thuộc vào ngành học mà thời gian của chương trình sẽ khác nhau nhưng trung bình sẽ dao động từ hai đến năm năm.

Global Study Guide hy vọng rằng bài đăng trên đã cung cấp những thông tin hữu ích về hệ thống giáo dục Canada cho bạn. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc nhận xét nào, hãy liên hệ với Global Study Guide ngay nhé!

Nếu bạn muốn tìm hiểu nhiều hơn về đất nước Canada xinh đẹp này thì có thể tham khảo bài ở đây nhé!